Peki Neden Olumsuz Davranışı ve Kötü Bir Rol Modeli Örnek Alma İsteği?

Sosyal öğrenme kuramı gözlemlenen davranışın olduğu gibi modellenmesi ya da aynı şekilde taklit edilmesi şeklinde özetlenebilinecek bir kuram değildir çünkü bu kuram bireyin gözlemlediği olguları, yararları ve zararları bakımından analiz etme, sentezleme ve yorumlama yetisi ile hangi davranışı ne ölçüde ve ne şekilde uygulama repertuarına katacağı belirleyen en önemli faktörler araştıran bilişsel bir süreç araştırmasıdır.

Ayrıca model alınan davranışın kısa ya da uzun süreli bellekte saklanabilmesinin, gerekiyorsa değişikliğe uğratılabilmesinin ve bireyin belleğine kodlanıp, gerektiği zaman geri hatırlanabilmesinin, bu öğrenmenin bilişsel boyutu yineleyerek gözler önüne serdiği de vurgulanmaktadır.

Davranışçı kuramlar arasında en kapsamlı bakış açısına sahip olan Bandura’nın “sosyal öğrenme kuramı” bireyin yaşadığı doğal çevreyi önemsiz bulmayarak, etkisini göz ardı etmemektedir ve ilk davranışın nasıl gerçekleştiği cevabını açıklamaya odaklandığı asıl soruyu teşkil etmektedir çünkü bireyler her gözlemledikleri kişiyi model almamaktadırlar ve her tanık oldukları davranışı tekrarlamamaktadırlar.

Bu nedenle Bandura gözlemlenen ile gözleyen arasında bilişsel bir bağ kurulduğunu; kişinin yaş, cinsiyet, kişilik yapısı veya kariyer, maddi olanaklar gibi demografik etmenler bakımından ya da farklı bir açıdan kendisine yakın bulduğu veya hayranlık duyduğu ya da ulaşmak istediği kişileri rol model aldığını vurgulamaktadır.

Model alma sürecini ise “dikkat süreci, bellekte tutma süreci, motor davranışın tekrarı ve motivasyonel süreç” olmak üzere dört basamak olarak ele alan Bandura, bir çeşit algıda seçicilik ve odaklanma anlamında “dikkat sürecini” kuramın işleyişinin ilk basamağı; davranışı kısa süreli hafızaya alma ve sonrasında uzun süreli hafızaya aktarma işlemini işleyişin ikinci basamağı; davranışın gözlenen tarafından ilk kez gerçekleştirilmesini işleyişin üçüncü basamağı ve davranışın uzun süreli bellekten geri çağırılması (sönmemesi ve tekrarlanması) için birey tarafından yenilenen güdülenme aşamasını işleyişin dördüncü ve son basamağı olarak ifade etmektedir.