Fon Değişirse Algı da Değişir (Psikolojide "Konsept")

Fransızca kökenli bir kelime olan konsept güzel Türkçemize “kavram; anlayış, görüş, fikir; düzen” olarak çevrilmektedir. Bu kelimeye zamanla genel kullanımda: “ana fikir, tema, tarz” gibi anlamlar da yüklenmiştir. Psikoloji biliminde konsept özetlemek gerekirse tema, çevre, olgunun içinde bulunduğu fiziksel koşulların bütünü olarak tanımlanabilir.

Burada vurgulanmak istenen nokta bir davranışın neden meydana geldiğini anlamak için onun; bulunduğu zaman, konum (çevre) ve koşullar dahilinde ele alınması gerektiğidir. Örnek vermek gerekirse on yıl önce verdiğimiz bir kararın doğruluğunu sorgularken on yıl önceki toplumsal olaylar, ailevi ve çevresel koşullar, on yıl önceki bilgi birikimimiz, yaşama bakış açımız, maddi olanaklarımız, sosyal çevremiz, sorumluluklarımız, zorunluluklarımız, imkânlarımız ışığında (kapsamlı bir bakış açısıyla) o davranışı ele almalıyız. O davranışı o zamanın çevresel koşulları (konsepti) ile ele almalıyız.

 Aynı bakış açısı farklı kişilerin davranışları için de geçerlidir. Yaş ilerledikçe pişmanlık kavramının herkesin düşüncesinde ama bir şekilde var olmasının nedenlerinden birisi de bu “konsept” kavramıdır. Bir sonraki yazımızda bu kavramı çok farklı bir bakış açısıyla bir teoriye ışık yaydığı anlamıyla ele alacağız.