Anne Reddi ile Uyumsuz Şema İlişkisi

Yazımıza zamanı geldiğinde ayrıca yer vereceğim bir tanımla başlamak istedim. Şema nedir?

Daha anne karnındayken öğrenmeye başladığımız; duygu, düşünce ve davranışlarımıza yön veren; belirli bir zaman sonra (belirli bir yaşa geldikten sonra) değiştirilmesi oldukça güç ve yaşama dair her konuda sahip olduğumuz algı, inanç ve duygu kalıplarıdır. Ben kendi bakış açımdan şemaları bireysel olarak kalıplaşmış çoğu da oldukça yanlış ve tehlikeli önyargılar olarak tanımlamak istiyorum.

Çocukluk çağında yaşanan anne reddinin bireylerin yetişkinlik yaşamında neden olduğu kaygı bozukluğu (anksiyete) başta olmak üzere yaşadıkları psikolojik sorunlar üzerine olası etkilerinin incelendiği bir araştırmada, ebeveyn ve çocuk ilişkisinin kalitesine dikkat çekilmiştir.

Çocukluğunda nefretin, düşmanlığın, kaosun egemen olduğu ailelerde; doğal olarak da “tutarsız, reddedici, güvensiz bir aile ortamına maruz kalan bireylerin, belirsizlik halinde “tehlike algısı” duyarlılıklarının daha yüksek olduğu; kendilik ve dış dünyaya dair bilişsel temsillerinde çarpıtmalar olduğu; bu düşmanca tutumun dünya algısına yansıtıldığı ve şimdiki zamanın geçmiş zamana dair yaşantıların gölgesinde değerlendirdiği bilinmektedir.

Bağlanma, özerklik, sorumluluk duygusu, kendini ifade edebilme özgürlüğü ve oyun bir çocuğun kişilik gelişimi için ihtiyaç duyduğu beş temel unsur olarak sınıflandırılmaktadır ve bu unsurların bağlamında elde edinilen çocukluk deneyimlerinin, bireyin yetişkinlik yaşantısının belki de bütün gidişatını etkileyecek “kusurluluk, yetersiz öz denetim, dayanıksızlık ve bağımlılık” gibi şemaları (değiştirilmesi oldukça güç kalıplar, kısayollar) şekillendiren etmenler olduklarının altı çizilmelidir.

Yapılan araştırmalar özellikle erken yaşlarda oluşmuş uyumsuz, (değiştirilmesi oldukça güç kalıplar, kısayollar) belli başlı depresyon, kaygı bozukluğu, duygu durum bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıkların temel etmenlerinden olduklarının da altını çizmektedir.